Raku & Transfers

Raku Stoken
Draaien van een pot De pot wordt op de draaischijf met een raku klei gedraaid. Dat is klei met een klein kiezeltje. Dat is nodig voor de pot om de temperatuur schok te weerstaan tijdens het raku werkproces. Daarna staat de pot een dag te drogen, wordt zo nodig bijgewerkt, en als de pot door-en-door droog is in een elektrische oven tot 900 °C verhit. De pot moet daarna afkoelen.

Glazuren De pot kan nu worden geglazuurd. Er wordt gebruik gemaakt van een transparant glazuur dat de kleur van de klei oppakt. Typisch voor raku glazuren is om het glazuur over de pot te gieten en niet te corrigeren. Het resultaat is witte geglazuurde stukken op de pot en ongeglazuurde stukken die in het werkproces zwart geblakerd zijn.

Raku stoken In een met gas verhitte raku oven wordt de pot afhankelijk van het glazuur in een uur gestookt tot een temperatuur van rond de 975 °C. Het raku stook werkproces is direct te volgen. Je stookt, ziet het glazuur verkleuren, smelten, glanzen en de pot witheet worden. Bij genoemde temperatuur wordt het gas dicht gedraaid, het deksel van de oven getild en met oven vaste handschoenen aan wordt de pot met een tang uit de oven getild. Dit is een belangrijk verschil met andere stookmethode waarbij de oven eerst afkoelt voor de pot uit de oven wordt verwijderd. Zoals eerder opgemerkt, moet de pot die enorme temperatuur wisseling kunnen doorstaan als die bij °C 900 uit de oven wordt getild.

Na het stoken gaat de pot in een ijzeren vat met zaagsel. Door de hitte vat het zaagsel onmiddellijk vlam. Daarna wordt het vat met het deksel afgesloten. De vlammen gebruiken de laatste zuurstof; in het vat ontstaat een zuurstofloze rokerige atmosfeer. Alles wat niet geglazuurd is blakert daardoor zwart. Bovendien ontstaat er een craquelé o.a. door de temperatuur schok van 975 °C naar omgevingstemperatuur. De rook dringt ook in de craquelé. De pot is nu afgekoeld en het roet dat op de geglazuurde delen is neergeslagen kan er af worden gepoetst.

Transfers
Een transfer druk is één van de meest toegepaste wijze van keramiek decoreren. Het voordeel ervan is de nauwkeurigheid en snelheid van productie. De transfer techniek is gelijk aan die van druk op papier. Echter, voor de afdruk van een transfer gebruik je in plaats van acryl een opglazuur. Dat is een glazuur dat op een al geglazuurde pot wordt ingebrand. Met opglazuur kun je ook schilderen op een geglazuurde pot. De decoratie op de potten komt van een zelfgemaakte (de gekleurde driehoekjes) zeefdruk en van kant-en-klare ‘plakplaatjes’ met bloemen. De decoratie ligt vast op speciaal papier dat er af wordt geweekt voordat het plaatje op de pot wordt geplakt. In de elektrische oven wordt de pot met opglazuur in vijf uur gestookt naar 800 °C en daarna nog een uur op die temperatuur gehouden. Dan wordt de oven uitgezet. De pot moet nu nog afkoelen en is dan klaar. Mijn fascinatie met deze transfer techniek is het contrast van mijn strenge geometrische decoratie met het lieflijke prentje van rozen.